Wat is bladluis? 

Bladluis is een insect welke zich voedt met plantensappen. Hierdoor veroorzaakt de bladluis schade aan planten. Er zijn veel verschillende soorten bladluis, elke soort heeft eigen waardplanten waar ze zich goed op kunnen ontwikkelen. Ook hebben de verschillende soorten bladluis ieder hun eigen uiterlijke kenmerken zoals bijvoorbeeld de kleur en grootte van de luis.

Bladluis herkennen

Bladluizen zitten vaak aan de onderkant van het blad of rondom een stengel. Bladluis zijn er in allerlei kleuren variërend van groen, geel, zwart rood etc. Zelfs een zelfde soort luis kan verschillend in kleur zijn meestal afhankelijk van de waardplant waar de luis op zit. De grootte van een luis varieert tussen de 1-4mm. Luizen hebben 3 paar poten, antennen en kunnen vleugels hebben. Op hun achterlijf hebben ze 2 opvallende uitsteeksels, de sifonen genoemd.

Het schadebeeld van bladluis

Bladluizen zuigen met hun steeksnuit plantensappen op. Plantensap bevat veel suikers. Deze suikers heeft de bladluis niet nodig en daarom scheidt de bladluis deze uit in de vorm van honingdauw. Deze honingdauw valt op de plant waardoor deze gaat glinsteren en plakken. Op de honingdauw kan de schimmel roetdauw groeien. Door deze schimmel worden de bladeren en/of  vruchten bedekt met donkere viezigheid. Tevens kan een luis virussen overbrengen en kunnen ze misvorming en groeiremming van de plant veroorzaken.  

De levenscyclus van bladluis

Bladluizen hebben een gecompliceerde levenscyclus. Een groot gedeelte van het jaar bestaat een bladluizenpopulatie alleen maar uit levendbarende vrouwtjes. Hierdoor ontstaan (door ongeslachtelijke voortplanting) allemaal  jongen die identiek zijn aan hun moeder (klonen). De jonge luis vervelt 4 keer totdat ze het volwassen stadium bereikt en en ook weer jongen kan baren. Deze witte vervellingshuidjes liggen vaak tussen de plak op het blad. Onder optimale omstandigheden kunnen luizen met een week volwassen worden en gedurende hun leven 40 tot 100 nieuwe bladluizen baren. Dit zorgt ervoor dat een plant in mum van tijd onder de luis kan zitten. Volwassen bladluizen kunnen gevleugelde of ongevleugelde luizen zijn. Gevleugelde luizen ontstaan als er overbevolking is op een plant, een plant in conditie afneemt of doordat er een kortere daglengte en lagere temperatuur komt. Op dat moment is het nodig dat de bladluis zich gaat verplaatsen en ontstaan er gevleugelde bladluizen.  In de herfst ontstaan ook mannetjesluizen waarmee een vrouwtje zal paren en dan eitjes kan leggen. Het eistadium overwintert waaruit in het voorjaar weer een vrouwtjesluis zal komen.

Biologische bestrijding bladluis

Er zijn veel natuurlijke vijanden verkrijgbaar tegen bladluis. In kassen worden vaak sluipwespen en galmuggen ingezet. Voor buiten zijn lieveheersbeestjes en gaasvliegen goede bestrijders.

Bladluis bestrijden lieveheersbeestjes

Adalia bipunctata is het tweestippige (inheemse) lieveheersbeestje welke verkrijgbaar is ter bestrijding van bladluis. Zowel het larvenstadium als het volwassen lieveheersbeestje zijn enorm vraatzuchtig en kunnen dagelijks 150 bladluizen opeten. Het lieveheersbeestje wordt actief wanneer de temperatuur in een etmaal een paar uur boven de 9ºC komt.

Bladluis bestrijden met gaasvliegen

Chrysoperla carnea is een groene gaasvlieg die bladluis heeft als prooi maar ook andere insecten en mijten eet. Ook wolluis staat op het menu van de gaasvlieg. Volwassen gaasvliegen eten stuifmeel en nectar. De vrouwtjes leggen eieren waaruit de larven komen. Deze larven eten de bladluis op. Gedurende hun leven kunnen ze zo'n 300-400 bladluizen opeten. Gaasvlieglarven zoeken lukraak de planten af op zoek naar prooi. Het zoekvermogen wordt belemmerd door beharing op de bladeren. Daarom zijn gaasvliegen het meest effectief op gewassen met weinig haar op het blad. Gaasvliegen zijn actief wanneer de temperatuur gedurende 24 uur een paar uur boven de 10 graden komt.

Bladluis bestrijden met sluipwespen

Sluipwespen gaan op zoek naar bladluis en leggen een eitje in de luis. Uit dit eitje komt een larve van de sluipwesp die zich in de luis ontwikkeld tot een volwassen sluipwesp. Als dit gebeurt wordt het huidje van de luis hard en verkleurt naar goud of zwart afhankelijk van de sluipwespsoort. Als de sluipwesp volwassen is geworden maakt deze een gaatje in het huidje en komt uit de bladluis vliegen. De sluipwesp zal weer op zoek gaan naar een nieuwe kolonie bladluis om daar haar eitjes in de luizen te leggen.

Bladluis bestrijden met galmuggen

Galmuggen leggen eitjes in bladluiskolonies. Uit de eitjes komen larven die zich voeden met de bladluis. Als ze voldoende gegeten hebben verpoppen ze naar volwassen galmug en gaan op zoek naar bladluis om daar eitjes bij te leggen

Eten mieren bladluis?

Mieren lopen vaak tussen de bladluis. Daardoor wordt er onterecht gedacht dat mieren bladluis eten. Mieren zijn namelijk verzot op de zoete honingdauw die luizen uitscheiden en willen daardoor niet dat de populatie bladluis afneemt. Zij beschermen de bladluis dan ook tegen natuurlijke vijanden. In ruil voor hun bescherming ontvangen ze honingdauw van de bladluis. Als u mieren ziet lopen is het belangrijk eerst de mieren te bestrijden voordat u natuurlijke vijanden tegen bladluis inzet. Hoe dit kan kunt u lezen bij Mieren.